Uzun yaşamında iki kez evlenip çok sayıda farklı kadınla birlikte olmuş Picasso'nun uzun dönem sevgililerinden biri olan Dora Maar, söz konusu eserin ilham kaynağıdır. Gerçeküstücü bir fotoğraf sanatçısı olan Dora Maar, Picasso ile entellektüel olarak en çok içli dışlı olabilen sevgilisidir. Ressamın ünlü eseri Guernica'yı yaratış sürecine doğrudan dahil olan Dora, Picasso'ya Paris'teki kendi stüdyosunda çalışma fırsatı vermiş ve eserin oluşumunu kare kare fotoğraflamıştır.
Picasso, Dora Maar ile tanıştığı dönemde eserlerinde uzun süreli metresi ve sevgilisi olan Marie-Thérèse Walter'ı kullanmaktaydı. Dora Maar ile birlikte olmaya başladıktan sonra Marie-Thérèse'den ayrılan ressam, eski sevgilisini resmettiği tarzı temel alarak bu eserde de Dora Maar'ı resmetmişti. Özellikle "hem yandan, hem de önden görünen yüz" ögesi Picasso'nun bu iki dönemini birbirine bağlayan yegane ayrıntıdır.
Eserde kübist ilkelerden yola çıkarak resmedilmiş olan Dora Maar, açık renkli küçük bir odada, tuhaf şekilli bir sandalyede oturmuş olarak görünür. Samimi bir duruş ve bakışla karşısındaki sevgilisi Picasso'ya bakmakta olan Dora, bir elini sandalyenin koluna dayamışken, diğeri ile de yüzüne dokumakta ve birşeyler düşünmekte olduğunu göstermektedir.
Dora'nın yüzü Picasso'nun daha önceden Marie-Thérèse portrelerinde de uyguladığı gibi iki farklı açıdan resmedilmiştir. Bunlardan biri dörtte üç görünüm denen tam karşıdan bakış ile profil arasında bir noktadan bakışı yansıtır. Bu şekilde görünen yüzün sol tarafı, Dora'nın yüzünün yumuşak hatlarını ortaya çıkarır. Öte yandan yüzün sağ kısmı profilden bir görünüm sergiler. Bu şekilde Picasso yüzü tek bir görünümle iki farklı açısından gösterebilmektedir. Dora'nın yüzü sanki soldan sağa doğru yavaşça dönmekte gibi görünmektedir.
 |
| Modelinin yüzünün ortadan bölünmüş görünümü |
Dora'nın yüzünde sol taraftaki büyük kırmızı göz oldukça ilgi çekici iken, yüzün sağ tarafındaki göz daha da şaşırtıcıdır. Sağ profili gösteren yüzün sağ kısmındaki yandan görünen gözün aslında sağa bakıyor olmasını bekleriz. Ama eserde göz tam aksine, sola içeriye doğru yönelmiştir. Bunu da ressamın kasıtlı olarak yaptığı anlaşılır. Picasso belki de Dora'nın kendine, içe dönük bir bakışla baktığını vurgulamak istemiş olabilir.
Modelin dudakları yine benzer şekilde farklı açılardan çizilmiştir. Dudakların sol tarafına bakıldığında sanki karşıdan görünüm resmedilmişken, dudakların sağ kenarı profilden görünen yüzün dudak görünümü tamamlamaktadır.
Dora'nın yüzündeki bir ilginç ayrıntı da sol yanağını oluşturan büyük kırmızı elmadır. Gözün altındaki yeşil sap ve yaprakla birlikte bakıldığında son derece net görünen elma figürünün üzerinde sarı renkli renkli bir leke görünür. Bu lekenin de bir limona benzediği, ve hatta bu elma ve limon ile ressamın Dora'nın tatlı-ekşi kişiliğine gönderme yaptığı düşünülebilir.
Dora'nın elleri ince uzun parmaklar, sivri, bakımlı ve ojeli tırnaklardan oluşur. Bu ayrıntılar Dora Maar'ın bakımlı ve incelikli görünümünü vurgular niteliktedir.
Modelin vücudunun hatlarını incelemek de şaşırtıcıdır, nitekim modeli üzerinde oturduğu koyu renki sandalyeden ayırt etmek oldukça zordur. Bluzun siyah renkli kolları hem renk hem de şekil itibarı ile sandalyenin kollarıyla eştir. Dora'nın büyük siyah dikdörtgen gövdesi ceketinin desenleri ile süslenir; yuvarlak şekilli göğüsler ve aşağı doğru incelen bir bel görünümü kırmızı ekose eteği ile sonlanır. Bu incelikle tasarlanmış şekiller bütünü Dora'nın kadınsı hatlarını öne çıkarmaktadır.
Tüm bu karmaşık renkler ve şekiller içinde modelin kaybolup gitmesi beklenirken aksine eser Dora Maar'ı seyirciye doğal ve samimi bir pozda ve son derece belirgin şekilde sunmaktadır. Modelin seçkin ve mesafesiz duruşu seyircide bir yakınlık ve bağlantı kurma hissi oluşturur.
Picasso çoğu zaman çocuk boyaması gibi görünen eserleri ile eleştirilmiş olsa da Dora Maar'ın Portresi ressamın perspektif ve renk kullanımı açısından ne denli başarılı olduğunu açıkça gösterir. Klasik portre sanatının temel özelliklerini kübizmin modern çizgileriyle birleştiren Picasso, ciddi anlamda sıradışı görünümlü ve görsel olarak etkileyici bir portre ortaya çıkarmıştır.
Konum: Picasso Müzesi "Musée Picasso", Paris
Tarih: 1937
Dönem: Modernizm
Akım: Kübizm "Cubism"
