Barok dönemin görkemli eserlerinden olan Belşazzar'ın Ziyafeti, konusunu Eski Ahit'in Danyal Kitabı'ndan alır. Hikayeye göre, Babil Kralı Nebukadnezar'ın oğlu Belşazzar, ülkesi Pers işgali altında olmasına rağmen sarayda büyük bir ziyafet vermiştir. Belşazzar ziyafette babasının Kudüs'teki Yahudi Tapınağı'nı istilası sonrasında Yahudiler'den çaldığı kutsal altın ve gümüş yemek takımlarını kullanır. Kibirden gözü dönmüş olan Belşazzar aynı zamanda bu kutsal çanaklarda şarap ikram etme saygısızlığını da çekinmeden gerçekleştirir.
Fakat, ziyafetin ortasında sarayın duvarında bir el belirir ve havada süzülerek duvara İbranice bir yazı yazar. Ziyafetin tüm misafirleri, Belşazzar da dahil, bu olağanüstü olay karşısında donakalırlar. Üstüne üstlük, duvara yazılan İbranice yazının (Mene , Tekel, Feres) ne anlama geldiğini, Belşazzar'ın danışmanları dahil, kimse çözemez. Belşazzar'ın eşi, kocasına bilgeliği ile ünlü bir Yahudi olan Daniel'den yardım almasını öğütler. Saraya gelen Danyal, Belşazzar'a babası Nebukadnezar'ın başına neler geldiğini: Tanrı'ya karşı gelen Nebukadnezar'ın nasıl Tanrı tarafından devrildiğini ve sonunda nasıl Tanrı'nın insanlar üzerindeki hükümdarlığını kabul etmek durumunda kaldığını anımsatır. Belşazzar'ın da benzer şekilde Tanrı'ya karşı geldiğini, bu yüzden s
öz konusu eli Tanrı'nın gönderdiğini açıklayan Danyal, sonrasında da yazıyı çevirir: "Tanrı krallığının günlerini sona erdirdi / Tartıldın ve eksik bulundun / Krallığın Medler'e ve Persler'e verildi."
Aynı gece Belşazzar öldürülür ve Medler ve Persler Babil Krallığı topraklarını aralarında bölüşürler.
Rembrandt eserde ziyafetin en can alıcı noktası, Belşazzar'ın şaşkınık ve korku ile masadan kalkarak arkadaki yazı yazan ele baktığı anı resmetmiştir. Bu ani kalkış sırasında heyecanla yanındaki kadehi devirdiği görülen Belşazzar'la birlikte konukların da en az onun kadar şaşkın olduğu görülür. Şok içindeki yüzleri ile dikkat çeken konuklar jestleri ile de bu olağanüstü olay karşısındaki ani tepkilerini seyirciye sergilerler. Eserin sağındaki kadın da tıpkı Belşazzar gibi şaşkınlıkla elindeki kadehten içkiyi dökmektedir.
Eserde Belşazzar'ın maddi hırsı, Yahudi tapınaklarında ayinlerde kullanılan bu kutsal takımları kendine ait görmesi ve sadece altın eşyalar olarak değerlendirmesi, ters çevrilmiş bombeli altın bir kabın üstüne koyduğu eli ile vurgulanmıştır.
Eserdeki figürlerin özellikle Barok dönem insanlarının kıyafetlerine sahip oldukları görülür. Bu incelikli görünen özenli giysilere ek olarak, Belşazzar üzerindeki işlemeli kaftan ve başında bir taç ile birleştirilmiş sarık ile daha çok bir Osmanlı kıyafeti taşır gibidir.
Osmanlı Sultanı II. Murat'ın bir gravüründen kopyalanan bu görünüm,
aslında Rembrandt'ın eserde doğu medeniyetine dönük bir görünüm yaratma hevesinin sonucudur.
Sağ üst kısımda görülen el, karanlıklar içinde ışıklı biçimde beliren bir bulutun içinden çıkmış, İbranice harfler yazmaktadır. Amsterdam'ın Yahudi bölgesinde yaşayan Rembrandt, İbranice yazı için bir haham arkadaşından aldığı kitabı kullanmıştır. Fakat, sağdan sola satırlar halinde yazılan İbranice'yi eserde yukarıdan aşağı ve sola doğru ilerleyen kolonlar halinde yazmayı tercih etmiştir. Bu sıradışı betimleme ressamın bilinçsizce yaptığı bir hata olabileceği gibi, aynı zamanda Belşazzar'ın danışmanlarının da yazıyı satırlar şeklinde okumaya çalışıp anlamsız bir içerikle karşılaşmasını gösteriyor olabilir.
Ressamın bu dini hikayeyi seçmesinin bir nedeni o tarihte Protestan Hollanda'yı işgal eden Katolik İspanya'nın zorbalığını vurgulamak - benzer biçimde Yahudiler üzerinde zorbalığı ile bilinen Babil Krallığı ile eşleştirmek istemesidir.
Rembrandt'ın dini içerikli tarihi bir konuyu eserinde temel almasının sebebi aslında kendini kanıtlama çabasıdır. Aldığı portre siparişleri dışında daha büyük bütçeli siparişler verebilecek zengin müşterileri etkilemek amacı ile büyük ölçülerde (1.70 x 2.10m) bir eser yapmayı tercih etmiştir. Bu sayede Barok'un görkemli dini eserlerine uygun yetenekte bir ressam olduğunu da göstermiştir.
Konum: Ulusal Galeri "National Gallery", Londra
Tarih: 1635
Dönem: Barok
Alt Grup: Felemenk Barok "Dutch Baroque"
