Saba Kraliçesinin Yola Çıkışı Tablosunun Anlamı Nedir ?


Lorrain'in bu göz kamaştırıcı eseri adından da anlaşıldığı gibi Saba Kraliçesi'nin bir yolculuğa çıkışının resmidir. Eski Ahit'te yer alan hikayeye göre Etiyopya bölgesinde yaşadığı tahmin edilen Saba Kraliçesi Belkıs, Kral Süleyman'ın (İslam'a göre Hz. Süleyman) saltanatının ihtişamını ve kendisinin bilgeliğini duyduktan sonra Süleyman'ı ziyaret etmek üzere bir yolculuğa çıkar. Beraberinde birçok hediye de götüren Belkıs, Süleyman'la karşılaştığında bilgeliğinden faydalanmak için ona çeşitli sorular da yöneltmektedir.






Saba Kraliçesi'nin Etiyopya civarından İsrail topraklarına seyahat ettiği düşünülürse muhtemelen bu seyahat aslında kara yolu ile olmuştur. Fakat, Lorrain eserinde Belkıs'ı bir deniz yolculuğuna çıkma arefesinde resmetmiştir. Lorrain'in betimlediği bu hayali deniz yolculuğu Etiyopya dolaylarından çok 17. yüzyıl İtalyası'ndan bir limandan başlıyor olarak gösterilmiştir.  Bu sayede ressam gökyüzü ve denizi limanın çevresindeki gemiler ve binalarla birlikte resmederek daha dramatik ve etkileyici bir görüntü elde edebilmiştir.

Lorrain eserde klasik Yunan-Roma tarzında binalar arasında bir deniz manzarası ve güneş doğuşu resmetmeyi seçmiştir. Soldaki eski kalıntılar Ion tipi süslemeli kolonlar ve kemerler içerir. Bu kolonlu yapının ardında limanda bekleyen gemiler görülür. Sağ taraftaki klasik tarzı bina esere adını veren olayın gerçekleştiği kısımdır. Binanın kolonlu ön kısmının düşey hattı ile denizin yatay hattının keşiştiği nokta seyircinin ilk dikkatini çekendir. Bu kısımda merdivenlerden limana inen bir grup insan görünür. Kraliçe kırmızı üst giysisi, kahverengi eteği ve mavi pelerini ile ön plandadır. Kafasındaki taçtan kraliçe kimliği anlaşılan bu figüre arkasından ellerinde hediyeler taşıyan nedimeleri eşlik etmektedir. Hemen kenara yanaşmış bekleyen üzeri desenli bi halı ile süslü kayık, Kraliçe ve ekibini seyahate çıkacakları gemiye taşıyacaktır. Ön planda görülen bir başka kayığa ise götürülecek hediyeleri içeren sandıklar yüklenmektedir.


Geriplanda parlak güneşin etkisiyle belirli belirsiz görünen uzak ufuk notkası, eserin özünde yatan "bilinmeyene yolculuk" temasına bir gönderme yapmaktadır. Aynı zamanda seyirci de bu esrarengiz ufka dalarak kendi hayali yolculuğuna çıkmaya davet edilir. Güneşin parlak ışıklarının denizin dalgaları ve binalar üzerindeki sıcak ve parlak yansımaları son derece etkileyicidir. Ressam güneşin bu büzel görünümüne dikkat çekmek için önde sol tarafta kırmızı bir örtünün üzerine uzanmış yeşil giysiliği çocuğu güneşe bakarken resmetmiştir. Oysa, tam karşısında kraliçe merdivenlerden inmektedir, ve çocuktan başka herkesin dikkati kraliçe ve beraberindekiler üzerindedir.



Lorrain Fransa'daki memleketi Lorraine'den ayrılıp Roma'ya geldiğinde orada peyzaj resmi artık kabul görmüş bir resim türüdür. Fakat, Lorrain kısa sürede tüm rakiplerini gölgede bırakacak şekilde kendini geliştirmiş ve büyüleyici peyzaj eserleri ortaya koymuş ve Roma'nın aristokratik müşteri kitlesine hitap eden şiirsel ve romantik görünümlü "Altın Çağ" standardları içeren eserlerle ün kazanmayı başarmıştır. Ufuk çizgisine doğru küçülen ayrıntılar, günün farklı saatlerinde güneşin etkilerini yüzeyler üstünde ustaca yansıtabilmesi ve uyum içinde özenle tasarlanmış kompozisyonları ressamın başarısının sırlarıdır.



Lorrain 18 ve 19. yüzyıllarda özellikle İngiltere'deki peyzaj ressamlarını derinlemesine etkilemiştir. Ünlü İngiliz İzlenimci ressam Turner, Dido'nun Kartaca'yı Kurması "Dido Building Cartage" ve Kartaca İmparatorluğu'nun Çöküşü "The Decline of the Carthaginian Empire" isimli eserlerini Lorrain'in eserlerinden ilham alarak yapmıştır. Ölümünden sonra bu eserleri Londra'daki National Gallery'ye bağışlayan Turner, şart olarak eserlerinin müzede bulunan (söz konusu eser de dahil olmak üzere) beşli Lorrain peyzaj serisinin hemen yanında sergilenmesini öne sürmüştür.


Dido'nun Kartaca'yı Kurması "Dido Building Cartage" - Turner (1815)

Kartaca İmparatorluğu'nun Çöküşü "The Decline of the Carthaginian Empire" - Turner (1817)
Konum: Ulusal Galeri "National Gallery", Londra
Tarih: 1648
Dönem: Barok
Alt Grup: Fransız Barok "French Baroque"